'चिडका बिब्बा' ब-याच वेळा एखादयाचे चिडखोर,भांडखोरपणाचे वर्णन करताना हा शब्दप्रयोग आपण केलेला असेल किंवा दुसऱ्याला तरी बोलताना ऐकलेला असेल."बिब्बा घालणे" हा वाक्प्रचारसुद्धा ऐकला असेल आपण. हा बिब्बा असतोही तसाच चिडका! कारण याच्या बीमध्ये असणारे तेल खूपच तीव्र दाहक असते. काजूसारखे दिसणारे आणि काजूसारखीच बाहेरच्या बाजूला बी असणा-या बिब्ब्याच्या बी मधील तेल काजूच्या बी मधील तेलापेक्षा जास्त तीव्र असते. एकवेळ काजू परवडला पण बिब्बा..बापरे बाप!!! औषधी गुणधर्म असलेल्या याचा वापर फार जपून करावा लागतोच, परंतु जर एखाद्यावर जर बिब्बा ऊतत(त्वचेवर साईड इफेक्ट होऊन फोड येणे, जखम होणे) असेल तर स्वतः वापरायचे सोडूनच दया घरातील दुसऱ्या कुणी जरी लावला आणि तो लावताना एखाद्या टोकदार तारेत घुसवून(शक्यतो गोधडीची सुई वापरतात) तापवावा लागतो.नंतर त्यातून फक्त थेंबभर निघणारे तेल काढताना हवेत त्याची जी थोडीफार वाफ मिसळते त्या वाफेनेही त्रास, अॅलर्जी होऊ शकते. काहीजणांना तर बिब्ब्याच्या झाडाखालून गेले तरी हातपाय,तोंड सुजण्याचा त्रास होतो.याचे तेल लाकूड टिकावे व त्याला भुंगा,वाळवी लागू नये यासाठी लावतात.पण लावताना जपून लावावे लागते. नाहीतर हात,तोंड,डोळे,घसा सुजलाच म्हणून समजा. मी आठवी नववीत असताना सारडेगावाच्या डोंगरात दात्यावर असलेल्या झाडावर बिब्ब्याची बोंडे खाण्यासाठी काढायला चढलो होतो. एक दोन मिळाली पण हातपाय लालभडक झाले होते व चेहरा जड झाला होता. घरी हे समजू दिले नाही, नाहीतर अजून घरचा प्रसाद मिळाला असता.
बिब्बा,भिलावा,भल्लातक अशी अनेक नावे आहेत. इंग्रजीमध्ये तर मार्किंग नट(marking nut) म्हणतात. 'अॅनाकार्डिएसी' कुळातला बिब्बा ' सेमेसरपस अॅनाकार्डियम(semecurpus anacardium) या शास्त्रीय नावाने ओळखला जातो. जहाल,जहरी असला तरी औषधी गुणही तेवढेच आहेत. पोटाच्या विकारासाठी तेलाचा एक थेंब दुधात टाकून ते तोंडात दात,ओठ,जीभ यांना स्पर्श न करता सरळ घशात ओतून पितात. त्याचबरोबर काही काळ मीठ खाणे थांबावे लागते. ग्रामीण भागात घरोघरी तसेच आजीच्या बटव्यात बिब्बा हमखास असतो. पायात मोडलेला काटा काढल्यानंतर त्यावर बिब्ब्याच्या तेलाचा चटका देऊन राखेने दाबून धरताना अनेकांनी आपल्या घरातील आजी किंवा आईला पाहिले असेलच. वेदनाशामक म्हणून आयोडेक्स सगळयांना माहित आहेच, या आयोडेक्समध्येही बिब्बा वापरलेला असतो. संजीवनी वटी, भल्लातकहरितकी,भल्लातकासव यासारख्या आयुर्वेदिक औषधे यापासून तयार केली जातात. जपून ,पूर्ण माहिती घेऊन वापर केला तर खूप औषधी गुण असलेला बिब्बा अनाठायी वापरला तर मात्र घातक ठरू शकतो. याने झालेली जखम लवकर बरी होत नाही. त्यामुळे काळजी घ्यावी. मी शिकलेला/ली आहे मला सर्व येते हा वृथाभिमान सोडून वय आणि अनुभवाने समृद्ध असलेल्या गावातील आजी आजोबांकडून माहिती घ्या. यासारख्या अनेक आसपास असलेल्या संजीवनी बुटींचा खजिना ते तुम्हाला दाखवून देतील.
बिब्बा,भिलावा,भल्लातक अशी अनेक नावे आहेत. इंग्रजीमध्ये तर मार्किंग नट(marking nut) म्हणतात. 'अॅनाकार्डिएसी' कुळातला बिब्बा ' सेमेसरपस अॅनाकार्डियम(semecurpus anacardium) या शास्त्रीय नावाने ओळखला जातो. जहाल,जहरी असला तरी औषधी गुणही तेवढेच आहेत. पोटाच्या विकारासाठी तेलाचा एक थेंब दुधात टाकून ते तोंडात दात,ओठ,जीभ यांना स्पर्श न करता सरळ घशात ओतून पितात. त्याचबरोबर काही काळ मीठ खाणे थांबावे लागते. ग्रामीण भागात घरोघरी तसेच आजीच्या बटव्यात बिब्बा हमखास असतो. पायात मोडलेला काटा काढल्यानंतर त्यावर बिब्ब्याच्या तेलाचा चटका देऊन राखेने दाबून धरताना अनेकांनी आपल्या घरातील आजी किंवा आईला पाहिले असेलच. वेदनाशामक म्हणून आयोडेक्स सगळयांना माहित आहेच, या आयोडेक्समध्येही बिब्बा वापरलेला असतो. संजीवनी वटी, भल्लातकहरितकी,भल्लातकासव यासारख्या आयुर्वेदिक औषधे यापासून तयार केली जातात. जपून ,पूर्ण माहिती घेऊन वापर केला तर खूप औषधी गुण असलेला बिब्बा अनाठायी वापरला तर मात्र घातक ठरू शकतो. याने झालेली जखम लवकर बरी होत नाही. त्यामुळे काळजी घ्यावी. मी शिकलेला/ली आहे मला सर्व येते हा वृथाभिमान सोडून वय आणि अनुभवाने समृद्ध असलेल्या गावातील आजी आजोबांकडून माहिती घ्या. यासारख्या अनेक आसपास असलेल्या संजीवनी बुटींचा खजिना ते तुम्हाला दाखवून देतील.
प्रविण म्हात्रे
पिरकोन,उरण,रायगड
मो 8097876540
पिरकोन,उरण,रायगड
मो 8097876540
No comments:
Post a Comment